Uỷ viên Ban Thường vụ Thành uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn phát biểu khai mạc Hội thảo

Phát triển công nghiệp văn hóa (CNVH) đang được xác định là một trong những đột phá chiến lược của Hà Nội trong thực hiện Luật Thủ đô (2024), nhằm chuyển hóa giá trị văn hóa thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội bền vững. Tại Hội thảo lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo nghị quyết xây dựng Trung tâm CNVH và khu phát triển thương mại – văn hóa, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã chỉ ra những tiềm năng, thách thức, và đề xuất nhiều mô hình phát triển khả thi, phù hợp với thực tiễn Hà Nội.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn nhấn mạnh: Hà Nội đang trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, đặt mục tiêu tăng trưởng ở mức hai con số. Trong hành trình đó, văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần, mà cần được nhìn nhận như một nguồn lực chiến lược. Việc xây dựng các trung tâm CNVH và không gian văn hóa - sáng tạo chính là cách để hiện thực hóa mục tiêu này, đồng thời lan tỏa bản sắc Thủ đô đến cộng đồng quốc tế trong kỷ nguyên số.

Theo lộ trình, thành phố dự kiến trình HĐND xem xét, thông qua hai nghị quyết quan trọng tại kỳ họp thứ 4 tới đây, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai đồng bộ các dự án phát triển công nghiệp văn hóa gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, hướng tới “văn hóa kiến tạo kinh tế”. Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố khẳng định tinh thần triển khai: "Không nóng vội, nhưng không cầu toàn", đặt hiệu quả và khả thi lên hàng đầu.

Tại Hội thảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội Lê Ngọc Anh cho rằng, CNVH – hay còn gọi là công nghiệp sáng tạo đã trở thành xu hướng phát triển toàn cầu, chiếm tỷ trọng đáng kể trong GDP nhiều quốc gia, đồng thời tạo ra sức hút lớn đối với nhà đầu tư quốc tế. Việc phát triển CNVH tại Hà Nội cần được đặt trong tổng thể quy hoạch không gian văn hóa – sáng tạo, đồng thời khẩn trương hoàn thiện cơ chế ưu đãi về đất đai, thuế, quy hoạch, tài chính… để mở đường cho các doanh nghiệp văn hóa tư nhân và mô hình hợp tác công – tư cùng phát triển.

Một trong những nội dung đáng chú ý là quy định mới trong Luật Thủ đô cho phép Hà Nội phát triển trung tâm CNVH tại các bãi giữa, bãi nổi sông Hồng; mở rộng không gian sáng tạo trên nền các khu nhà máy cũ, nhà xưởng, khu công nghiệp chuyển đổi công năng. Không gian công cộng, cảnh quan mặt nước, di sản văn hóa cũng được khuyến khích khai thác trở thành điểm kết nối sáng tạo – di sản – kinh tế.

Kinh nghiệm quốc tế được chia sẻ cũng mang lại nhiều giá trị thực tiễn. Ông Emmanuel Cerise, Trưởng đại diện vùng Ile-de-France tại Hà Nội dẫn chứng mô hình CNVH của Pháp, nơi lĩnh vực này mang lại hơn 110 tỷ euro mỗi năm và đứng thứ ba về tỷ trọng kinh tế trong toàn EU. Theo ông, Hà Nội sở hữu không gian rộng, nhiều điểm di sản và tiềm năng văn hóa ngoại thành, hoàn toàn có thể phát triển các trung tâm CNVH do cả Nhà nước và tư nhân đồng hành quản lý. Việc tổ chức các sự kiện thường niên như “Lễ hội Thiết kế sáng tạo”, xây dựng tuyến buýt kết nối di sản, tái sử dụng biệt thự cũ như 46 Hàng Bài để quảng bá văn hóa - được ông đánh giá là hướng đi khả thi mà vùng Ile-de-France sẵn sàng hỗ trợ.

Từ góc độ chuyên gia quy hoạch, kiến trúc sư Đoàn Kỳ Thanh đề xuất mô hình trung tâm CNVH nên có diện tích từ 1 – 5 ha, tích hợp nhiều chức năng và có thiết kế mở, thân thiện với cộng đồng. Cùng với đó là sự linh hoạt trong tái sử dụng công trình cũ, tăng hiệu suất sử dụng đất, tạo môi trường sáng tạo đa dạng cho giới trẻ.

Các đại biểu tham dự Hội thảo cũng đề nghị Hà Nội cần làm rõ cơ chế sử dụng tài sản công, thu hút vốn đầu tư từ doanh nghiệp nước ngoài, đồng thời thiết kế chính sách hỗ trợ các chủ thể sáng tạo, những người hoạt động trong không gian văn hóa gắn liền với cộng đồng và di sản.

Kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn một lần nữa khẳng định: Phát triển công nghiệp văn hóa là một chủ trương lớn, có vai trò định hình mô hình phát triển mới cho Hà Nội trong tương lai. Trước mắt, Thành phố sẽ ưu tiên tận dụng hạ tầng sẵn có như các nhà máy, xí nghiệp, trụ sở cũ để chuyển đổi phục vụ không gian văn hóa, đồng thời ban hành cơ chế về liên doanh, liên kết, nhượng quyền - tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho mô hình hợp tác công - tư.

Thành phố cũng sẽ tập trung hoàn thiện quy hoạch chuyên ngành, tránh chồng chéo, tăng tính liên thông trong hệ thống chính sách để huy động tối đa nguồn lực. Với vai trò định hướng, Hà Nội sẽ chủ động hỗ trợ các trung tâm CNVH về công nghệ, truyền thông, hợp tác quốc tế và phát triển thị trường. Tất cả sẽ được triển khai theo lộ trình, với bước đi thận trọng nhưng quyết liệt, đưa công nghiệp văn hóa trở thành trụ cột phát triển mới trong tương lai Thủ đô văn hiến - văn minh - hiện đại.

Hằng Trần