Quang cảnh Hội thảo

Tại Hội thảo chuyên đề do UBND Thành phố Hà Nội tổ chức ngày 19/6, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Lê Hồng Sơn đã chủ trì phiên thảo luận với trọng tâm xoay quanh các cơ chế, chính sách và giải pháp ưu đãi, hỗ trợ để thu hút nhân lực chất lượng cao, đồng thời thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển bền vững, đồng bộ và có chiều sâu.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Lê Hồng Sơn nhấn mạnh vai trò đặc biệt của Hà Nội trong quá trình chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên tri thức, công nghệ và sáng tạo. Trong bối cảnh toàn cầu cạnh tranh về nhân tài ngày càng gay gắt, nếu không có chính sách vượt trội, Hà Nội khó có thể thu hút, giữ chân và phát huy được tiềm lực của các chuyên gia công nghệ, nhà khoa học đầu ngành – những người đang nắm giữ tri thức lõi và tạo ra đột phá trong tương lai.

Hướng đến mục tiêu trở thành thành phố toàn cầu vào năm 2030 với mức thu nhập bình quân đầu người khoảng 13.000 USD, Hà Nội đang chủ động sửa đổi Luật Thủ đô để thể chế hóa Nghị quyết 15-NQ/TW, đồng thời chuẩn bị ban hành gần 20 nghị quyết chuyên đề – trong đó có hàng loạt nội dung liên quan trực tiếp đến khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Tại hội thảo, các chuyên gia đầu ngành, lãnh đạo các sở, ngành và doanh nghiệp đã cùng phân tích những điểm nghẽn trong chính sách nhân lực hiện nay. Mặc dù đã có nhiều chính sách ưu đãi được ban hành, song hiệu quả thu hút vẫn còn khiêm tốn. Rào cản không nằm ở tiền bạc mà ở chỗ cơ chế thiếu linh hoạt, thủ tục hành chính còn phức tạp, các chính sách visa, cư trú, sở hữu tài sản chưa thực sự cởi mở đối với nhân lực quốc tế và Việt kiều tài năng.

GS.TS. Bùi Thị Minh Hồng – Phó Chủ tịch Quỹ VinFuture, Giám đốc Quản lý Giáo dục của Đại học VinUni – đưa ra khuyến nghị sâu sắc: Muốn thu hút người giỏi, trước tiên phải cho họ thấy tầm nhìn lớn và những bài toán khó mà họ được mời giải quyết. Cơ hội cống hiến, môi trường học thuật tôn trọng giá trị khoa học, cùng hệ sinh thái mở để người tài được tự do phát triển mới là yếu tố giữ chân họ lâu dài.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Trung Chính – Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC – đề xuất Hà Nội nên tiên phong xây dựng mô hình hợp tác ba bên: Nhà nước – nhà khoa học – doanh nghiệp. Đây không chỉ là sự phối hợp đơn thuần mà phải là mô hình đồng kiến tạo, nơi mỗi chủ thể phát huy thế mạnh riêng, cùng tạo nên sức mạnh tổng hợp cho khu công nghệ cao. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của việc thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo tại Hòa Lạc theo mô hình đầu tư công – quản trị tư để đảm bảo sự vận hành minh bạch, hiệu quả, đồng thời tận dụng linh hoạt nguồn lực xã hội.

Hà Nội hiện đang soạn thảo một nghị quyết chuyên biệt về cơ chế thu hút nhân lực công nghệ cao theo quy định của Luật Thủ đô mới. Phó Chủ tịch Thường trực Lê Hồng Sơn yêu cầu, nội dung nghị quyết phải được thiết kế dựa trên đặc điểm nhân lực mục tiêu: từ chuyên gia cao cấp, giáo sư – tiến sĩ đầu ngành, tổng công trình sư, đến các nhà sáng lập start-up, người Việt trẻ tài năng đạt giải thưởng quốc tế. Đặc biệt, chính sách cần chia nhóm cụ thể để xây dựng chế độ đãi ngộ hài hòa giữa các yếu tố vật chất và phi vật chất.

Nhiều đề xuất quan trọng đã được đưa ra như: xây dựng mức lương theo sản phẩm và dự án; chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia; hỗ trợ visa, nhà ở, cư trú lâu dài; cơ chế bảo hộ chuyên gia; các chương trình ươm tạo tài năng trẻ; hỗ trợ kết nối start-up với nhà đầu tư; hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm và sàn giao dịch công nghệ...

Trong phần kết luận, Phó Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu các đơn vị liên quan tập trung hoàn thiện dự thảo nghị quyết, đảm bảo rõ ràng, khả thi và tạo được đột phá về chính sách. Đồng thời, khẩn trương trình HĐND Thành phố các đề án quan trọng như vườn ươm khởi nghiệp sáng tạo, sàn giao dịch công nghệ, quỹ đầu tư mạo hiểm… nhằm thiết lập một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh, đồng bộ và hướng đến phát triển bền vững.

Hà Nội đang đi đúng hướng – nhưng để có thể thực sự trở thành thỏi nam châm hút nhân tài công nghệ toàn cầu, điều cốt lõi vẫn là tư duy chính sách phải đột phá, hành động phải quyết liệt và môi trường phát triển phải thực sự cởi mở, minh bạch và đáng sống cho người tài.

Hằng Trần