Đồng hành để hộ kinh doanh hiểu đúng, làm đúng

Tính đến nay, Chi cục Thuế khu vực I đang quản lý hơn 311.000 hộ, cá nhân kinh doanh trên địa bàn thành phố Hà Nội. Trong đó, chỉ có 4.979 hộ, cá nhân kinh doanh khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng - thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền - chiếm tỷ lệ rất nhỏ (1,6%) trong tổng số hộ quản lý.

Ngay trước thời điểm Nghị định số 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực, cơ quan thuế đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm hỗ trợ người nộp thuế tiếp cận chính sách mới một cách dễ hiểu, dễ thực hiện. Hàng loạt hoạt động đã được triển khai như: tổ chức tập huấn, thành lập tổ hỗ trợ xuống tận địa bàn, phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp công nghệ; đẩy mạnh tuyên truyền qua các bài viết, hình ảnh, video trên các nền tảng truyền thông...

Trong giai đoạn đầu Nghị định số 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực, trên tinh thần tuyên truyền, hỗ trợ, hướng dẫn là trọng tâm ưu tiên, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều hộ kinh doanh còn bỡ ngỡ, chưa làm quen với chính sách mới và công nghệ mới, trong thời gian này, cơ quan thuế chưa đặt ra vấn đề xử lý, xử phạt, tuy nhiên, đối với các trường hợp cố tình vi phạm thì cơ quan thuế sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.

Kết quả bước đầu rất tích cực, tính đến ngày 11-6-2025, đã có 4.379 hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện bắt buộc đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. Đáng chú ý, còn có 4.551 hộ kinh doanh tuy chưa thuộc diện bắt buộc nhưng đã tự nguyện đăng ký áp dụng, nâng tổng số hộ kinh doanh đang sử dụng lên gần 9.000 hộ, đạt 180,1% chỉ tiêu được giao.

Không có chuyện “đóng cửa hàng loạt” vì hóa đơn điện tử

Gần đây, một số thông tin cho rằng việc triển khai hóa đơn điện tử khiến nhiều hộ kinh doanh ở các chợ truyền thống như Ninh Hiệp, Đồng Xuân, Long Biên, La Phù hay các tuyến phố Hàng Ngang, Hàng Đào phải đóng cửa hoặc bán hàng cầm chừng. Tuy nhiên, điều này không phản ánh đúng thực tế.

Theo thống kê từ sổ bộ quản lý của cơ quan thuế, trong hai tháng 5 và 6-2025, có 2.961 hộ kinh doanh ngừng hoặc nghỉ hoạt động, nhưng chỉ có 263 hộ thuộc diện bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử - tương đương 8,8% số hộ ngừng nghỉ, chiếm 5% trong tổng số hộ bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử. Như vậy, phần lớn hộ kinh doanh nghỉ hoạt động không liên quan đến chính sách thuế.

Thực tế tại các chợ dân sinh, chợ truyền thống trên địa bàn Thành phố cho thấy hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra bình thường. Theo đánh giá từ Chi cục Thuế khu vực I, nguyên nhân chính khiến một số hộ tạm nghỉ là do lo ngại về tình trạng hàng giả, hàng nhái - một vấn đề đã được Tổng Bí thư nhấn mạnh khi làm việc với lãnh đạo Thành phố Hà Nội ngày 16-6-2025, chứ không phải do chính sách hóa đơn điện tử.

Chính sách thuế không thay đổi - Chống hàng giả, tăng minh bạch

Điều quan trọng cần nhấn mạnh: việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền không làm thay đổi nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh. Nghị định 70/2025/NĐ-CP không điều chỉnh chính sách thuế, không gia tăng gánh nặng tài chính, mà nhằm đảm bảo nghĩa vụ thuế đúng với doanh thu thực tế, tạo sự công bằng giữa các đối tượng kinh doanh, ngăn ngừa thất thu ngân sách.

Một số hộ lo ngại việc doanh thu thực tế khi áp dụng hóa đơn cao hơn mức khoán trước đây sẽ bị truy thu thuế cho những năm trước. Tuy nhiên, theo Luật Quản lý thuế và Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế khoán được xác định dựa trên dữ liệu cơ quan thuế và tờ khai của hộ kinh doanh. Nếu doanh thu trong năm có biến động tăng hoặc giảm quá 50%, hộ có thể chủ động đề nghị điều chỉnh mức thuế, và sự điều chỉnh này chỉ tính từ thời điểm phát sinh biến động trở về sau - không hồi tố.

Chi cục Thuế khu vực I khuyến cáo các hộ, cá nhân kinh doanh cần chủ động lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất kinh doanh. Việc này không chỉ giúp hộ kinh doanh hợp pháp hóa nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, đảm bảo đủ điều kiện lưu thông trên thị trường, mà còn góp phần vào chủ trương chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng của Chính phủ.

Chuyển đổi sang hóa đơn điện tử không chỉ là yêu cầu về quản lý thuế hiện đại, mà còn là xu thế tất yếu trong nền kinh tế số. Việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền giúp nâng cao tính minh bạch, chuẩn hóa hoạt động kinh doanh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và góp phần thúc đẩy sản xuất, lưu thông hàng hóa lành mạnh.

Nguyễn Như Quyền